ديدارى ژنە پێشەنگەكانى كۆيە بەڕێوەچوو

ڕۆژى چوارشەممە ٢٠١٩/٣/٦ ڕێكخراوى چەتر بۆ گەشەپێدان بە هاوكارى بەڕێوەبەرايەتى راگەياندنى زانكۆى كۆيە يەكەمين ديدارى ژنە پێشەنگەكانى كۆيەى ئەنجامدا تايبەت بەو ژنانەى پێشەنگ بوون لە يەكێك لە بوارەكانى ژياندا.

ديدارەكە دواى وەستان بۆ گيانى شەهيدان، بە وتارى ڕێكخراوى چەتر دەستى پێكرد، پاشان بەڕێز پ.د.وەلى مەحمود حەمەد سەرۆكى زانكۆى كۆيە وتەيەكى پێشكەش كرد، دواتر پوختەيەك لە ژياننامەى ئەو ژنانە پێشكەشكرا كە لەو ديدارەدا ڕێزلێنانيان بۆ ئەنجامدرا و ژمارەيان ٤٤ ژن بوو.

دەقى وتارەكەى بەڕێز سەرۆكى زانكۆى كۆيە كە لە وتارەكەدا پێشكەشى كرد:

بەناوى خواى گەورە

ئامادەبووانى بەڕێز

میوانانى خۆشەویست

ژنانى پێشەنگ و کەس و کارەکانیان

بەناوى خۆم و هەڤاڵانم لە ئەنجومەنى زانکۆى کۆیە و سەرجەم مامۆستایان و فەرمانبەران و خوێندکاران پیرۆزبایى گەرمتان لێ دەکەم بۆ ئەم خەڵات و بەسەرکردنەوەتان.

لەگەڵ ئەوەش دەست خۆشى لە ڕێکخراوى چەترو بەڕێوەبەرایەتى ڕاگەیاندنى زانکۆ دەکەم کە بەهاوکارى مەڕاسیمى ئەمڕۆیان سازداوە. لێرەوەش دەست خۆشى لەکاک لاهورى شێخ جەنگى دەکەم کە پاڵپشتى دارایى پێش کەش مەڕاسیمەکە کردوەو لەسەر ئەرکى ئەو ئەم ڕێزلێنانە بەڕێوەدەچێ، هیوادارم هەم نموونە یان زۆربێ و هەم خەڵکى ترى خاوەن دارایى و پلەو پایە کە خەڵکى ئەم شارەو وراتى کۆیەن چاویان لێ بکەن.

بەڕێزان

دەمێک ساڵە گوێمان لێ بووە و بیستومانە کە ووتەیەکى کۆنى باو هەیە لەسەر تواناو بلیمەتى ژن (ئەویش لەپشت هەر پیاوێکى مەزنەوە ژنێک هەیە)، ڕاستە ئەم وتەیە گرینگەو دەرخستنى تواناى ژنانە. بەڵام لەناوەرۆکدا ژنى لە پشتەوە هێشتۆتەوە بۆیە من پێم وایە دەکرێت ئەم بابەتەو ئەم وتەیە بە شێوازى تریش دەرببڕدرێت بۆ نمونە (لە پشت هەر ژنێکى پێشەنگ پیاوێکى مەزن هەیە)، یاخود (لەتەک هەر پیاوێکى مەزن و سەرکردە ژنێکى مەزن و پێشەنگ هەیە).

ڕاستە لە کۆیەو وراتى کۆیە باکگراوندەکى باشى مێژوییمان هەیە کە تیایدا ژن توانیویەتى شان بە شانى مێردو براو کەس و کار بێتە پێشەوە. بەڵام پێمان وایە دەبێ لەمەودوا چاکترو باشتریش یەکترى تەواو بکەین. وە ئەم مەڕاسیمەى ئەمڕۆى زانکۆى کۆیەو ڕێکخراوى چەتر درەنگە زوو نیە، چونکە بەدەر خستنى کەسە پێشەنگەکان بە تایبەتى لە ژنان هاندەرێکى زۆر باشە بۆ دورست کردنى کێ بڕکێ و چاولێک کردن.

چونکە ژیانى مرۆڤ زۆر بوارى جیا جیا لەخۆ دەگرێت هەر بۆیەش لەم ڕێزلێنان و خەڵاتەدا پێشەنگ بوون لە بوارە جیا جیاکان لەپێش چاو گیراوە (کۆمەڵایەتى، سیاسى، پیشەیى ... هتد)

ژنانى پێشەنگ کەس و کارى ژنانى پێشەنگ

ئێمە هەردوولاى هاوکار زانکۆى کۆیەو ڕێکخراوى چەتر سازدانى ئەم مەراسیم و ئەم ڕێزلێنانە تەنها بۆ ڕیکلام و ڕاگەیاندن و ناوى خۆمان ناکەین. بەڵکو دڵنیاتان دەکەینەوە کە ئەم کارەمان زادەى قەناعەتى تەواومانە بە پێشەنگ بوونتان چونکە کۆمەڵگاى پیاو سالارى لە سەردەمى چاخە ڕابردووەکان بوو (کۆتایى پێ هاتووە). وە ئەمڕۆ ژنان لەسەر تاسەرى دونیا ڕۆڵى گەورە دەگێڕن لە پێش کەوتنى کۆمەڵگاکانیان لە هەموو بوارەکان لەگەڵ پیاوان شان بەشانن.

هیوادارم لە ساڵى ئایندە ئەم مەڕاسیمەمان گەرم و گوڕتر لەئێستاو شایستە تر لە ئێستا بەڕێوەببەین. وە نەوەکو تەنها (40) ژنى پێشەنگ ڕێزیان لێ بندرێت بەڵکو ژمارەکە زیاتر ببێت و دەم و چاوى نوێ و تازەش ببینین لە گۆڕەپانى پێشەنگ بوون.

وە بازنەکەش فراوانتر بکەین هەموو گوندو کونجێکى قەزاى کۆیە بگرێتەوە بۆ ئەوەى تواناکان بەدەربخەین و شانازى باشتر بە خۆمانەوە بکەین.

لە کۆتایى وتارەکەم وێراى پیرۆزبایى گەرم لە ژنانى پێشەنگ کە ئەمڕۆ خەڵات دەکرێن و کەس و کارى ژنانى پێشەنگ. سوپاسى ئامادەکارانى ئەم مەراسیمە و بەشدارانى دەکەم وە دووبارە دەست خۆشى لە هەڤاڵانم لە ڕێکخراوى چەتر دەکەم وە سوپاسى بەڕێوەبەر و کارمەندانى ڕاگەیاندن و هەموو هاوکارانیان دەکەم.

سوپاسى ئامادەبوونى سەرجەم میوانان دەکەم

هەر شادو سەرکەوتوبن.

وتارى ڕێكخراوى چەتر بۆ گەشەپێدان

ئه‌م كاته‌تان باش

به‌خێربێن میوانه‌ به‌رێزه‌كان

به‌خێرهاتنتان ده‌كه‌ین بۆ دیداری ژنه‌ پێشه‌نگه‌كانی كۆیه‌.

رێكخراوی چه‌تر بۆ گه‌شه‌پێدان به‌هاوكاری زانكۆی كۆیه‌ به‌پاڵپشتی نوسينگه‌ی تایبه‌تی به‌رێز شێخ لاهور شێخ جه‌نگی شانازی ده‌كات له‌ وه‌رزی نوێی چالاكیه‌كانی ئاوڕێك له‌ میژووی پرسه‌روه‌ری و له‌خۆبردوی و خۆبه‌خشی ژنانی سنوری شاری كۆیه‌ بداته‌وه‌،

كه‌ له‌ مێژووی دورو نزیكی شاره‌كه‌مان رۆڵ و كاریگه‌ریان هه‌بووه‌ له‌ خزمه‌ت و به‌ره‌و پێشبردنی شاره‌كه‌، زیاده‌رۆی نابێت بڵێم كوردستان بەگشتی و کۆیە بەتایبەتی

كه‌ نموونەی خۆڕاگری و داكۆكیكردن لە ئازادی و ژیان و مافەكانی مرۆڤن،

چونکە ژنانی پێشمەرگه و شەرڤان و گەریلا، شێرە ژنانی كۆبانێ، كیژە نازدارەكانی سنجار، دایك و خوشك و كچ و هاوسەری شەهید ئەنفال و پێشمەرگەكانی كوردستان، چالاكانی مافی ژنان و ئازادی و ئاوەدانی، ناسنامەی گەله‌كه‌مانن .

وتراوە کە ژن نەك هەر نیوەی كۆمەڵە، بەڵكو دایكی نیوەكەی تریشیەتی.

بۆیە بەڕاستی مافی ژن و مافی گەل دووانەی پێكەوە گرێدراون ، لە كوردەواریشدا ژن پێشمەرگەی بەرگرییە لە ئازادی و لە ژیان، هه‌وێن و هۆكاری پێشخستنی كوردستان بوون.

رۆژی 8ی مارس كه‌ له‌ لایه‌ن رێكخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كان به‌رۆژی جیهانی ژنان دیاری كراوه‌ سالانه‌ له‌و رۆژه‌ دا له‌ سه‌رانسه‌ری جیهان چالاكی و مه‌راسیمی جۆراو جۆر به‌رێوه‌ده‌چێت،

کەمێژوی ئه‌م یاده‌ ده‌گه‌رێته‌وه‌ بۆ ساڵی ١٨٥٦ کە ژنانی کرێکاری کارگه‌ی رستن و چنینی نیویۆرک کاتێ ڕژانە سەر شەقام بەدەستێک لەتە نانێکیان گرتبوو و بەدەستەکەی تریشیان گوڵ، ئەو کات خانمان کاتێکی زۆرتر لە پیاوان کاریان دەکرد و کرێکەشیان زۆر زۆر کەمتر بوو ، لە مافی دەنگدان و بەشداریکردن لە زۆربەی کایەکانی ژیان بێبەشبوون، ئەوان دەیانویست وەکو مرۆڤێکی ئاسایی بن و دەیانگووت ” ئێمە لە پیاوان کەمتر نین، ئێمە وەکو یەکترین”. دواتر و دوای چه‌ندین هه‌وڵی رێكخراوه‌كانی ژنان و چالاكوانان له‌ ساڵی 1978 رێکخراوی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتووه‌کان بڕیاریدا که‌ 8ی مارس وه‌ک رۆژی جیهانی ژن به‌ره‌سمی بناسرێ‌

ئێمەش ئەم ساڵ بەبۆنەی ئەمڕۆژەوە دیداری ژنە پێشەنگەکانی کۆیە بەڕێوەدەبەین.

به‌رێزان :. ئیمه‌ ده‌زانین و دڵنیان ژنان و ئافره‌تان له‌ كوردستان به‌گشتی و سنوری كۆیه‌ به‌تایبه‌تی هه‌میشه‌ پێشه‌نگ و له‌ریزی پێشه‌وه‌و هاوشانی پیاوان بون له‌گشت كایه‌كانی ژیان وەک ( سیاسی و كۆمه‌لایه‌تی و بازرگانی و ئه‌ده‌ب و هونه‌ر ). هه‌میشه‌ دژی ئه‌و وته‌بوون كه‌ كۆمه‌ڵگاكه‌مان پیاو سالاریه‌ چونكه‌ سه‌لمێنه‌ری ئه‌و راستیه‌ ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ی ژنانه‌ كه‌پێشه‌نگ و ده‌ستپێشخه‌ربوون له‌ بواره‌كانیان .

ئه‌مرۆ به‌بۆنه‌ی رۆژی جیهانی ژنان رێزده‌گرین ‌ له‌و ژنه‌ پێشه‌نگانه‌ی سنوره‌كه‌ ژماره‌یان ( 44 ) ژنه‌ ، ‌ناڵێین هەمویان یەکەمی بوارێکن بەڵکو دەڵێین پێشەنگ و جێ پەنجەدیاری بوارێکن، گومانی تێدانیه‌ ده‌هێنده‌ی تر ماون به‌سه‌ر بكرێنه‌و رێزیان لێبنرێت، ده‌خوازین ئه‌مه‌ دوا هه‌وڵ و دوا دیدار نه‌بێت له‌ بۆنه‌و ده‌رفه‌ته‌كانیتر ئه‌وانه‌ی كه‌ماون به‌هه‌مان شێوه‌ هه‌وڵ و ماندو بونه‌كانیان رێزی لێبنرێت.

له‌كۆتایدا جارێكی سوپاسی نوسینگه‌ی تایبه‌تی به‌رێز كاك شێخ لاهور شێخ جه‌نگی ده‌كه‌ین كه‌هه‌میشه‌ هاوكارمان بوون،‌ وه‌سوپاس هه‌موو ئه‌و كه‌س و لایه‌نانه‌ ده‌كه‌ین له‌كۆكردنه‌وه‌ی زانیاره‌كان هاوكاربوون.

پیرۆزه‌ رۆژی جیهانی ژنان

پیرۆزه‌ دیداری ژنه‌ پێشه‌نگه‌كان و رێزلێنان و بەسەرکردنەوەیان.