مامۆستايەكى زانكۆى كۆيە توێژينەوەى لە گۆڤارێكى نێودەوڵەتى بڵاو بۆوە
News #19, Issue 15, March 2016 | Núcey #19, Jhimarey 15, Mangí 3 Sallí 2016 | نوچەی 19، ژمارەى 15 مانگی 3 ساڵی 2016
توێژينەوەيەكى مامۆستا هاوكار عومەر بە ناونيشانى (جیاوازی جێنده‌ری له به‌كارهێنانی زمان له‌و پۆلانه‌ی كه زمانی ئینگلیزیان وه‌ك زمانێكی بیانی تیا به‌كار دێت: له دیدی مامۆستایانه‌وه) لە گۆڤارێكى نێودەوڵەتى كە تايبەتە بە توێژينەوەى كلتورى و زانستە مرۆڤايەتييەكان بڵاوبۆوە، هاوكات گۆڤارەكە لە دامەزراوەى ثۆمپسن ڕۆیته‌رز ئیندێكس كراوه وەك گۆڤارێكى خاوەن كاريگەر، لەم نووچەيەدا زانيارى پتر بخوێننەوە.
بابەتێكى نوێ و گرنگ !
بەڕێز مامۆستا هاوكار عومەر عەلى لە بەشى ئينگليزى يە لە فەكەڵتى پەروەردەى زانكۆمان، دەربارەى سەرنج ڕاكێشى بابەتەكەى دەڵێت " ئه‌م بابه‌ته (جیاوازی جێنده‌ری له به‌كارهێنانی زمان له‌و پۆلانه‌ی كه زمانی ئینگلیزیان وه‌ك زمانێكی بیانی تیا به‌كار دێت: له دیدی مامۆستایانه‌وه -
Gender Differences in Using Language in the EFL Classes:
From Teachers’ Views)، بابه‌تێكی باوه له بواری زمانه‌وانی كاره‌كی. پێشتر زۆر توێژینه‌وه و دیراسه‌ی له‌باره‌وه كراوه، هه‌ر یه‌ك به جۆرێك، وه بۆ خه‌ڵك و میلله‌تی جیاواز؛ سه‌ره‌تا ئه‌مه له باره‌ی خوێندكارانی به ڕه‌گه‌ز كورد تازه‌بوو، وه خۆم وه‌كو مامۆستا هه‌ستم به‌و جیاوازیه كربوو. من چه‌ند شتێكی تازه‌م بۆ زیادكرد تا ببێته كه‌لێن و بۆشایی ئه‌م بابه‌ته و وه ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌ش هه‌ر ئامانجی پڕكردنه‌وه‌ی ئه‌و كه‌لێنانه‌بوو" وە دەربارەى ئەنجامى گريمانەكانى توێژينەوەكەى دەڵێت " یه‌كگرتنه‌وه‌ی ده‌ره‌نجامه‌كان له‌گه‌ڵ هه‌ر گریمانه‌یه‌ك، یان یه‌ك نه‌گرتنه‌وه‌ی؛ له هه‌ردوو باردا تۆ ده‌گه‌یته ڕاستیه‌ك و ده‌یگه‌یه‌نی به خوێنه‌ر و سودێكیان پێده‌گه‌یه‌نى، ئه‌نجامه‌كانی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ته‌قریبه‌ن هه‌موو گریمانه‌كانی پشت ڕاست كردۆته‌وه"
پوختەى توێژينەوەكە
لە بارەى ناوەرۆكى توێژينەوەكەى مامۆستا هاوكار دەڵێت " به‌كارهێنانی زمانی بیانی له‌و پۆلانه‌ی كه زمانی ئینگلیزیان وه‌ك زمانێكی بیانی تێدا به‌كاردێت ده‌كرێ كاری تێ بكرێ (وێنا بكرێ) له‌لایه‌ن زۆر هۆكاره‌وه، له نێوانیان جێنده‌ر ڕۆڵی كاریگه‌ری (پێشه‌نگی) هه‌یه. جێنده‌ر، كه پێكهاته‌یه‌كی گرنگی فێربوونی زمانه، بۆ ماوه‌ی چه‌ندین ساڵه بووه به بابه‌تی توێژینه‌وه. لێكۆڵینه‌وه‌كانی پێشووتر ئه‌وه‌یان خستووه‌ته ڕوو كه خوێندكاری ڕه‌گه‌زی نێر و خوێندكاری ڕه‌گه‌زی مێ فێرده‌بن و ده‌خوێنن و زمان به‌كاردێنن به شێوه‌یه‌كی جیاواز له‌یه‌كتر. ئه‌م توێژینه‌وه‌ی حازری هه‌وڵ ده‌دات تێبگات له ڕۆڵی جێنده‌ر له به‌كارهێنانی زمان به‌شێوه‌ی جیاواز له ناو پۆل. زیاد له‌وه‌ش، ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ده‌ڕوانێت له‌و هۆكارانه‌ی كه ده‌ستیان هه‌یه له جیاوازی جێنده‌ری له‌و پۆلانه‌ی كه زمانی ئینگلیزیان وه‌ك زمانێكی بیانی تیا به‌كار دێت. چه‌ند گریمانه‌یه‌ك خراوه‌ته ڕوو له‌باره‌ی جیاوازی جێنده‌ری له به‌كارهێنانی زمان. هه‌ر بۆیه، پرسیارنامه‌یه‌ك ڕێكخرا بۆ كۆكردنه‌وه‌ی زانیاری. زانیاری كۆكراوه‌ته‌وه له ١٤ مامۆستا له به‌شی ئینگلیزی له زانكۆی كۆیه\هه‌رێمی كوردستان - عێراق.
ده‌ره‌نجامه‌كانی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ته‌قریبه‌ن هه‌موو گریمانه‌كانی پشت ڕاست كردۆته‌وه. هه‌ر وه‌ك گریمانه كرابوو، جیاوازی جێنده‌ری له به‌كارهێنانی زمان بوونی هه‌یه. ده‌ره‌نجامه‌كان ئه‌وه‌یان خسته ڕوو كه هه‌ندێ هۆكار هه‌ن ده‌بنه هۆی جیاوازی جێنده‌ری. گرنگترین هۆكاره‌كان په‌یوه‌ندیان هه‌یه به باری ده‌روونی خوێندكاران، پێشینه‌ی كه‌لتووری و كۆمه‌ڵایه‌تی خوێندكاران، په‌یوه‌ندی خوێندكاران له‌گه‌ڵ قسه‌كه‌رانی زمانی ئامانج، تایبه‌تمه‌ندی جه‌سته‌یی خوێندكاران و ئه‌و كه‌ره‌ستانه‌ی كه مامۆستایان بۆ فێربوون به‌كاریان دێنن. جگه له‌وه‌ش، ئه‌م توێژینه‌وه‌یه چه‌ند ده‌ركه‌وتێكی فێركاری پێشنیار ده‌كات كه به‌سوودن بۆ پڕۆسه‌ی فێركردنی زمان. ئه‌م توێژینه‌وه‌یه ئه‌وه ڕاده‌گه‌یه‌نێ كه ده‌ركه‌وته فێركاریه‌كان شایه‌نی ئه‌وه‌ن كه مامۆستایان ڕه‌چاوی بكه‌ن له پڕۆسه‌ی فێركردن "
كێ سوودى لێ وەردەگرێت ؟!
مامۆستا هاوكار سەبارەت بە بيرۆكەى توێژينەوەى تر لەسەر ئەم بابەتە دەڵێت " له ڕاستیدا، ئه‌م بابه‌ته بیرۆكه‌ی بابەتێكی تری نزیك له‌م بابه‌ته‌ی پێدام، به‌ڵام كاتێكی زۆر و به‌ژداربوو (سامپڵ)ێكی زۆری ده‌وێ؛ بۆیه په‌له‌ی لێ ناكه‌م. هه‌روه‌ها، بڵاوكردنه‌وه‌ی توێژینه‌وه له گۆڤارێك كه له ثۆمپسن ڕۆیته‌رز ئیندێكس كرابێ كاتێكی زۆری ده‌وێ ، هاوكات له‌گه‌ڵ مامۆستایه‌كی هاوپیشه‌م توێژینه‌وه‌یه‌كی ترمان ئه‌نجامداوه و ئه‌گه‌ر بڕه‌خسێت له كۆنفرانسێك به‌ژداری پێ ده‌كه‌ین و دواتر بۆمان بڵاو ده‌كه‌نه‌وه؛ وه‌ك هه‌نگاوی یه‌كه‌م ئۆكه‌یمان وه‌رگرتووه"
لەبارەى بەكارهێنانى سستمى سەرچاوەگيرى هارڤارد لە توێژينەوەكەى وتى " تا ئێستا، نه‌ك هه‌ر بۆ ئه‌م توێژینه‌وه‌یه، بۆ توێژینه‌وه‌كانی پێشووتریشم زیاتر پشتم به (APA) و (CMS) به‌ستووه. به‌ڵام ئه‌مه مانای ئه‌وه‌نیه كه من ته‌نها به‌و دوو ستایله سه‌رچاوه‌گیری ده‌كه‌م، چونكە هه‌ر گۆڤاره و ستایلی خۆی داوا ده‌كات (بۆ نموونه گۆڤاری زانكۆی كۆیه داوای ستایلی هارڤارد ده‌كا)، بۆیه سه‌یری گۆڤاره‌كه ده‌كه‌م بزانم چ ستایلێكی داواكردووه. ئه‌گه‌ر هیچی داوا نه‌كردبێ، ئه‌وه خۆم زیاتر (APA) هه‌ڵده‌بژێرم چونكه زۆر باوه. ئه‌گه‌ر گۆڤاره‌كه ستایلێكی تایبه‌تی داواكردبوو، ئه‌وا هه‌مان ستایل به‌كاردێنم؛ ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر خۆم ستایلێكی جیاوازشم به‌كارهێنابێ ده‌بێ له‌سه‌ر خواستی گۆڤاری ئامانج بیگۆڕم"
لە بارەى سوودمەندانى توێژينەوەكەيەوە دەڵێت " مامۆستایان و خوێندكاران، وه فێرخوازانی زمان به تایبه‌تی ده‌كرێ سوود له‌م توێژینه‌وه‌یه ببینن. به‌ڵام مامۆستایان ده‌كرێ سوودمه‌ندی یه‌كه‌می ئه‌م توێژینه‌وه‌یه بن. به پشت به‌ستن به ده‌ره‌نجامه‌كان، ئه‌م توێژینه‌وه‌یه چه‌ند پێشنیارێك ده‌خاته‌ڕوو تا مامۆستایان ڕه‌چاوی بكه‌ن له پڕۆسه‌ی فێركردن"
گۆڤارى IJHCS
گۆڤارى International Journal of Humanities and Cultural Studies (IJHCS) ، گۆڤارێكى وەرزى ئۆپن ئەكسس( كراوە بۆ هەمووان)ە بايەخ دەدات بە توێژينەوەى كلتورى و زانستە مرۆڤايەتييەكان، له دامەزراوە ثۆمپسن ڕۆیته‌رز ئیندێكس كراوه به سیریال نه‌مبه‌ر‌ی ISSN: 2356-5926 ، بۆ سەردانى ئەم گۆڤارە لێرە كليك بكە .
بۆ خوێندنەوەى ئەم توێژينەوەيە بە Pdf لێرە كليك بكە.
زانيارى:
هاوكار عومەر عەلى
نازناوى زانستى: مامۆستای یاریده‌ده‌ر
پسپۆڕى ورد: زمانه‌وانی كاره‌كی
ژمارەى توێژينەوە بڵاوكراوەكان: ٤ توێژینه‌وه
ژمارەى پەرتوكە چاپ كراوەكان: یه‌ك په‌رتوك
